درباره اسبها یک قانون کلی وجود دارد: میزان وفاداری یک اسب به نحوه سواری کردنش بستگی دارد . بهعبارتیدیگر، اگر اسب خود را به نحوی رام کنید که از روی احترام از شما پیروی کند، بهمراتب اسب وفادارتری خواهید داشت تا اینکه اسب را در موقعیتی قرار دهید که از روی ترس از شما اطاعت کند. بنابراین اولین گام یادگیری سوارکاری ، یادگیری ارتباط برقرار کردن با اسب است.
اولین قدم در سواری کردن اسب، جلب اعتماد است. ایجاد یک رابطه شخصی و نزدیک با اسب برای اعتمادسازی و به دنبال آن تربیت او ضرورت دارد. تنها کافی است در طول روز زمانهایی را با او بگذرانید. لازم نیست کار خاصی انجام دهید، کنارش بمانید و یا به تیمار کردنش بپردازید. تیمار کردن کمک میکند بتوانید با اسب خود ارتباط برقرار کرده و پیوندی با او ایجاد کنید. باید به این اسب تازهوارد مدتی زمان دهید تا بتواند به شما اطمینان کند. با او بهعنوان یک رهبر محکم اما آرام صحبت کنید.
اگر میخواهید بهطور اصولی اسب را سواری و رام کنید، باید باحوصله و صبر، این فرآیند را آغاز کنید.
بدون شک یک حیوان که بهتازگی شما را دیده، نمیتواند در اولین یا دومین روز آشنایی، مطیع محض شما باشد. پس لازم است یک رابطه بر پایه اعتماد و دوستی با او ایجاد کنید که در ادامه چگونگی آن برای شما توضیح داده خواهد شد.
اسبها حیوانات قدرتمندی هستند و میتوانند باعث ایجاد یک آسیب بزرگ شوند. پس حتماً حین تربیت و سواری کردن اسب به ایمنی خود هم دقت کافی را داشته باشید.
میدان دید اسب را بشناسید و سعی کنید همیشه جایی باشید که اسبتان شما را ببیند.
اسبها نسبت به زوایای دقیقاً مقابل و دقیقاً پشت سرخود دید ندارند پس اگر در این زوایا میایستید حتماً دست خود را روی اسب بگذارید تا بتواند بهواسطه حس لامسه، محل حضورتان را ردیابی کند.
در هیچیک از مراحل سواری کردن اسب، بههیچعنوان سر او خود فریاد نکشید، او را نزنید. چیزی را به سمتش پرت نکنید و در کل رفتار خشونتآمیزی با او نداشته باشید؛ زیرا بهاینترتیب او را میترسانید و تمام اعتمادی را که ساختهاید از بین میبرید. پس همواره با آرامش با او صحبت کنید.
• ممکن است گاهی حس کنید کنترل آموزش اسب از دست شما خارج شده است حالت در این صورت لازم است واکنشی محکم اما دور از خشونت داشته باشید. میتوانید از مرور تمرینات قبل شروع کنید
اسبها همیشه دوست دارند خود را از فشار رها سازند. شما میتوانید از همین خصوصیت برای تشویقشان استفاده کنید
ابزارهایی را که باعث ترسش میشوند، از او دور کنید و خودتان هم عقب بکشید. این عمل به اسب نشان میدهد برای رها شدن نیازی به دعوا کردن با شما ندارد
بهعنوان اولین قدم، لازم است اسب را به وجود دستهای خود کنار گوش، سر و گردنش عادت دهید. بهآرامی کنار سر، گوش و گردنش را لمس کنید و در موقعیتی بایستید که حتماً در زاویه دید اسب باشید. ابتدا بهآرامی دست خود را نزدیک کنید. اگر یکباره شروع به لمس و نوازش کردن نمایید، احتمالاً اسب را میترسانید. بسیار آهسته دستتان را نزدیک کنید تا جایی که بتوانید آن را روی بدن اسب قرار دهید.
شناخت افسار:
در این قسمت از رام و سواری کردن اسب نوبت به این میرسد که او را به افسار عادت دهید. ابتدا به اسب خود اجازه دهید افسار را ببیند و آن را بو کند.
چند روز اول به همین حد از آشنایی اسب با این ابزار جدید با نزدیک و دور کردن افسار بسنده کنید. سپس بهآرامی شروع کنید به گذاشتن افسار روی بینی و سر اسب.
نیاز نیست از همان اول افسار را ببندید، همینکه آن را روی سر اسب بگذارید کافی است. بعد از چند روز که به آن عادت کرد میتوانید افسار را زیر گوش اسب ببندید.
آشنا شدن با لگام:
حالا نوبت به تسمه مهار یا لگام میرسد. میتوانید لگام را همزمان با افسار به اسب بشناسانید. بهآرامی آن را بهصورت اسب نزدیک کنید و اجازه دهید با آن آشنا شود
سعی کنید اسب را ترغیب به باز کردن دهان برای دهانه و مهار نمایید. همه این مراحل را بسیار آهسته و ملایم پیش بروید
ضرورت دهانه:
در این قسمت از تمرینات سواری کردن اسب، علاوه بر تلاش برای پذیرفتن افسار، باید به عادت دادن او به دهانه نیز اقدام کنید. حال باید اسب شما یاد بگیرد این جسم اضافی را دردهان بگیرد.
با فرآیندی آرام سعی کنید اسب را با این ابزار جدید آشنا کنید و کمکم آن را دردهانش قرار دهید. چند بار اول تنها کافی است برای چند دقیقه کوتاه دهانه افسار را دردهان اسب بگذارید. بهتدریج یاد میگیرد آن را برای مدت طولانیتری دردهان نگه دارد.
نوبت گوشهاست:
هنگامیکه اسب یاد گرفت بدون دعوا و بهآرامی دهانه افسار را دردهان خود بپذیرد، نوبت به قطعات مربوط به گوش میرسد. این قسمت از افسار را نیز به آهستگی روی گوش اسب خود بگذارید؛ اما هنوز لازم نیست تسمهها را محکم کنید
اندازه افسار:
در این مرحله از سواری کردن اسب باید به او یاد بدهید به کمک افسار با شما قدم بزند. این مرحله نیز در چند بخش انجام میشود که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد
چگونگی راه رفتن:
حال اسب شما باید بفهمد چگونه با طنابی که یک سرش در دست شما و سر دیگرش به خود اسب متصل است، راه برود
بهآرامی سر افسار یا طناب را در دست گرفته و او را با راهنمایی خود در محیط سواری، راه ببرید
حتماً روی یک دایره فرضی بزرگ (با قطر بیش از ۶۰ فوت) این کار را انجام دهید؛ زیرا قدم زدن روی دایره کوچک باعث آسیب رسیدن به پاها، رباط و تاندون اسب میشود
شروع تمرین جدی:
تا این نقطه شما در حال آموزش اسب برای راه رفتن بودهاید. اکنون باید اسب شما راه رفتن را تحت رهبری و جهتدهی شما بهطورجدی تمرین کند
حتماً هرروز برای انجام این تمرین با اسب وقت بگذارید. از حرکات و زبان بدن برای رهبری کردن اسب استفاده کنید
کمکم به او یاد بدهید سرعت و شدت راه رفتنش را کموزیاد کند. درنهایت اسب شما باید چهارنعل رفتن را با تبعیت از شما بهخوبی یاد گرفته باشد
لزومت اجرای دستور:
درحالیکه اسب به آرامی به کمک طناب در دستتان، روی دایره حرکت میکند، باید او را با صدای خود و کلمات دستوری کلیدی آشنا کنید
میتوانید از واژههایی مانند بایست، راه برو، عقب و … استفاده نمایید. برای سواری کردن اسب خود، پیش از همه دو دستور بایست و راه برو را به او بیاموزید. سپس به سراغ کلمات سریعی مانند یورتمه بروید. میتوانید از زبان بدن نیز بهره ببرید
عادت دادن اسب به زین:
حال نوبت به زین کردن اسب میرسد. سواری کردن یک اسب بدون عادت دادن او به زین قطعاً شدنی نیست. پس مطابق با اصول زیر اسب خود را برای زین شدن آماده کنید
شناخت زین:
مانند تمام مراحلی که برای افسار به کاربردید، باید برای آشنا کردن اسب با زین، سنگینی و سروصدای آن، نیز به آهستگی و باحوصله پیش بروید. اجازه دهید اسب شما حتی با بوی این ابزار جدید نیز بهخوبی آشنا شود
پد زیر زین:
قرار نیست زین مستقیماً روی اسب گذاشته شود. ابتدا باید پد زیر زین یا عرقگیر را روی اسب قرار دهید. اگر به دنبال این کار اسب شما واکنش خوبی نشان، پد را بردارید و به حیوانتان پاداش بدهید. چندین بار این کار را انجام دهید تا اسب بهخوبی با این وسیله خو بگیرد.
گذاشتن زین روی اسب:
این کار نیز باید به آهستگی انجام شود. همزمان با گذاشتن زین روی اسب، حواس او را با نوازش کردن پرت کنید
مطمئن باشید فشاری به اسب وارد نمیکنید. بعد از چند لحظه که زین روی اسب قرار گرفت آن را برداریداین کار را چندین باز و از دو طرف اسب انجام دهید تا با زین بهخوبی آشنا شده و استرس و ترسی از آن نداشته باشد
محکم کردن زین:
بند زین را زیر شکم اسب بندید ولی نباید در ابتدا آن را محکم کنید. هرچقدر باحوصله بیشتری این مراحل را پشت سر بگذرانید برای سواری کردن اسب خود با دردسر کمتری روبرو خواهید بود
اگر دفعات اول بستن این بند اسبتان را ترساند آن را رها کنید. اجازه دهید حیوان شما بهآرامی به آن خو بگیرد و شما نیز بهآرامی بند را محکمتر ببندید
عادت کردن به زین:
حالا علاوه بر افسار قبلی، زین و رکاب نیز اضافه شده است. پس آرامآرام او را با این ابزار جدید راه ببرید تا به آنها عادت کند
به مدت یک تا دو هفته با همین رویه پیش بروید تا اسب شما بهخوبی با همه تغییرات جدید آشنا شود. هنگامیکه تمرینات این بخش بهخوبی پیش رفت میتوانید او را مانند قبل ولی با وسایل جدید، روی دایره فرضی با سرعت بیشتری راه ببرید
نوبت سواری دادن:
بعد از این همه مقدمات برای آمادگی، وقت آن رسیده که اسب شما به معنای واقعی سواری شود و به حضور خود شما روی زین عادت کند؛ اما لازم است بازهم قدمبهقدم پیش بروید
آماده شدن برای سواری:
ابتدا بهآرامی پای چپ خود را داخل رکاب ببرید و بعد با حرکتی بسیار ملایم پای راست را به پشت اسب بزنید. آرامآرام او را راه ببرید و همزمان از کلمات محبتآمیز برای تشویق و آرام کردنش استفاده کنید
برای ایستادن اسب نیز کلمات ویژه بینتان را به کار ببرید. توجه کنید هنوز برای استفاده کردن از عنان اسب زود است
استفاده از عنان اسب:
وقتیکه اسب به راه رفتن با افسار و زین و البته حضور خود شما عادت کرد، میتوانید کمکم از عنان برای مهار اسب یا جهتدهی به آن استفاده کنید. هنگام حرکت روی مسیر دایره از این ابزار برای جهت دادن اسب به چپ یا راست استفاده کنید. باکمی تمرین و صبر میتوانید بعد از مدتی اسب را به سواری عادت دهید بدون اینکه هیچ دردسری برای شما ایجاد کند
باوجود تمام این آموزشها در نظر داشته باشید که رام کردن و درواقع سواری مردن یک اسب چموش نیاز به مهارت بسیاری دارد. به همین دلیل لازم است حتماً از کمک یک فرد خبره و باتجربه در این زمینه استفاده کنید تا تجربهای شیرین از رام کردن اسب به دست آورید